Son üçyıldakuraklığınyenidenkonuşulmayabaşlandığını, 2019 ve 2020 yıllarınınkuraklıklageçtiğinibelirten Prof. Dr. Murat Türkeş, “Ocakortasınakadar ne sıcaklıkdüştü ne de yağışoldu. 2020 yılınınsonunageldik, kışgelmedi" dedi. Son 30 yıldırTürkiye'ninbüyükbölümündekuraklıkyaşandığınıanlatan Prof. Dr. Türkeş, Ayvalık, Bergama veKozak'takikuraklıkşiddetinin de artışyönündeolduğunukaydetti.   "Artıksıcaklık, yağışvebuharlaşmarejimininbucoğrafyadadeğiştiğininibiliyoruz" diyen Prof. Dr. Murat Türkeş, "Biryandankuraklıkyaşıyoruz, biryandan da yağışolmasıdurumunda 30-40 yılönceyegöreafetdurumunadönüştüğümüzügörüyoruz. Bunlarinsankaynaklıiklimdeğişikliğinindoğrudanetkileri" diyekonuştu. Son yıllardadeğişeniklimlezeytinüretiminde de değişiklikyaşandığınıanlatan Prof. Dr. Murat Türkeş, sıcaklıkrejimindekiartışın, ardışıkkurakvesıcakgeçenyıllarınzeytinderekoltedüşüşüneyolaçtığınadikkatçekti.   Prof. Dr. Murat Türkeş, dahasıcakvekurakiklimingeleceğinidüşününce, zeytinrekoltesininveüretimininyapıldığıcoğrafyanındeğişeceğikonusundaüreticileriuyardı. Model çalışmalarıngelecektesıcaklığınarttığıbölgelerdezeytininazalacağınailişkinipuçlarıverdiğinianlatan Prof. Dr. Türkeş, zeytinüretimindegüneybölgelerdendahaserinolankuzeybölgelere, dahayukarılaradoğruyönelişolacağınıdilegetirdi.   Prof. Dr. Türkeş, Türkiye’ninsadeceyanlışvekötüarazikullanımınedeniyleyüzde 60 oranındabiryandankuraklığa, biryandançölleşmeyemeyilliolduğunu, bununönümüzdekibirkaç on yıliçindegerçekleşmeolasılığıbulunduğunusözlerineekledi.   Zeytininiklimdeğişikliğindenençoketkilenecekürünolduğunubelirten Dr. AyçaAkçaUçkun, zeytininençoküretimininyapıldığıİtalyaveİspanya'dakuraklıkaçısındanşimdidenmodellemelerinyapıldığınıanlattı. İklimdeğişiklikleriylebirlikteüretimdeyeniliderlerinAvustralya, ÇinveLibya'nınolabileceğinisöyleyen Dr. Uçkun, Türkiye'deyakıngelecektebelki de tropikaltürlerinüretilebileceğini, zeytinüretimininkuzeyleredoğruçıkacağınadikkatçekti.   Sıcaklıktayaşanan 1,5 derecelikartışsonrasıüreticilerinilettiğiyakınmalarailişkinbilgiveren Dr. AyçaAkçaUçkun, Akhisar'dazeytininbüzüştüğü, Aydın'dazeytinlerinolgunlaşmadığıyönündetelefonlaraldıklarını, bubölgedeiseaşırıyaprakdökümüyaşandığıbilgisiningeldiğinianlattı. Zeytinüretimineilişkinsorunlarınyanısıraçözümönerilerinden de sözeden Dr. AyçaAkçaUçkun, köydekiüreticilereseslenirkenşugörüşleridilegetirdi: “Kompostuygulamasıyapılması, topraktakiorganikmaddeüretimininartmasınısağlamamızgerek. Artıktoprağıçıplakbırakmayacağız. Yaşadığımızdeneyimleratalarımızınyaptığıdoğruuygulamaları, gelenekselyöntemleribizlereyenidenanımsattı. Zeytindearaziraatsisteminikullanmamızgerek. Zeytininkarbondioksitemisyonunabüyükkatkısıolduğunugözardıedemeyiz. Zeytinvezeytinyağı hem şifakaynağı hem de karbondioksitemiliminekatkısı var.”   Sözlerine "Üreticimizolmasabiraçlıksorunuolacak" diyebaşlayan Dr. MücahitKıvrak, küreselısınmanedeniylegeçenyılzeytinikısakollularlahasatettiklerinedikkatçekti. Dr. Kıvrak, "Sıcaklıknedeniylezeytinyağıkalitesiaşağıdüştü. Yağkalitesiniçoketkiliyor. Koklayıptattığınızdaoduntadıalıyorsakbukuraklığınetkisinden" dedi.   Türkiye'ninbitkiselyağaçığıolanbirülkeolduğunukaydeden Dr. MücahitKıvrak, "Birdamlayağaihtiyacımızvar" derken, hasadınolduğudöneminsoğukolmasıgerektiğinianlattı. Geçensenezeytinyağınınsoğuklayamadığını, bunedenle de zeytinağacınınyeterinceürünvermediğinibelirten Dr. Kıvrak, "Zeytinde 1000 saattenfazlasoğuklamasüresineihtiyacımız var. Bu süregeçensenehiçtutmadı. Sürgünlerinuzayıpgelişmesiiçinakşamlarısoğukveserinolmasıgerek" diyekonuştu.   Küreselısınmanedeniyleyaşananfırtınalarındahafazlaartacağını da anlatan Dr. MücahitKıvrak, "Üstüaçıkbirfabrikadaçalışıyoruz. Bu üstüaçıkfabrikayıkoruyupkollamakzorundayız" diyeseslendi. Ayvalıkyağınınkendineözgüözellikleriolduğuna da değinen Dr. Kıvrak, "Mutfaktayağınkapağınıaçarsınızsalondakinincanıçeker. Amabusenebuözelliğibulamayacaksınız. İklimdekikuraklıknedeniylebuözelliğikaybetti" dedi.   Zeytinliklerdekiyabancıotlarınkimyasallaryerinedoğalgübreyle yok edilebileceğinedeğinen Dr. MücahitKıvrak, "Zeytinağacınahiçdokunmadankoyunculuklabusorunuhalledebilirsiniz. Yenidenkoyunculuğa, küçükbaşhayvancılığadönmekzorundayız. Sizlerinbüyükbaşhayvanlarlauğraşacakzamanı yok artık" görüşünüdilegetirdi.   Üreticilerdengelenbirsoruüzerine, köylülerinüniversiteyeverebileceğibirdilekçeylekendilerineevlerindekullanılantümatıklarıkullanarakkompostyapmayıöğretebileceğinibelirten Dr. Kıvrak, "Amasiz de banaartıkküçükbaşhayvanyetiştireceğinizesözverin. Küçükbaşhayvancılıklabuköydenkarbonsıfıratıklaekolojikköyolalım" dedi.  

Son üçyıldakuraklığınyenidenkonuşulmayabaşlandığını, 2019 ve 2020 yıllarınınkuraklıklageçtiğinibelirten Prof. Dr. Murat Türkeş, “Ocakortasınakadar ne sıcaklıkdüştü ne de yağışoldu. 2020 yılınınsonunageldik, kışgelmedi" dedi. Son 30 yıldırTürkiye'ninbüyükbölümündekuraklıkyaşandığınıanlatan Prof. Dr. Türkeş, Ayvalık, Bergama veKozak'takikuraklıkşiddetinin de artışyönündeolduğunukaydetti.

 

"Artıksıcaklık, yağışvebuharlaşmarejimininbucoğrafyadadeğiştiğininibiliyoruz" diyen Prof. Dr. Murat Türkeş, "Biryandankuraklıkyaşıyoruz, biryandan da yağışolmasıdurumunda 30-40 yılönceyegöreafetdurumunadönüştüğümüzügörüyoruz. Bunlarinsankaynaklıiklimdeğişikliğinindoğrudanetkileri" diyekonuştu. Son yıllardadeğişeniklimlezeytinüretiminde de değişiklikyaşandığınıanlatan Prof. Dr. Murat Türkeş, sıcaklıkrejimindekiartışın, ardışıkkurakvesıcakgeçenyıllarınzeytinderekoltedüşüşüneyolaçtığınadikkatçekti.

 

Prof. Dr. Murat Türkeş, dahasıcakvekurakiklimingeleceğinidüşününce, zeytinrekoltesininveüretimininyapıldığıcoğrafyanındeğişeceğikonusundaüreticileriuyardı. Model çalışmalarıngelecektesıcaklığınarttığıbölgelerdezeytininazalacağınailişkinipuçlarıverdiğinianlatan Prof. Dr. Türkeş, zeytinüretimindegüneybölgelerdendahaserinolankuzeybölgelere, dahayukarılaradoğruyönelişolacağınıdilegetirdi.

 

Prof. Dr. Türkeş, Türkiye’ninsadeceyanlışvekötüarazikullanımınedeniyleyüzde 60 oranındabiryandankuraklığa, biryandançölleşmeyemeyilliolduğunu, bununönümüzdekibirkaç on yıliçindegerçekleşmeolasılığıbulunduğunusözlerineekledi.

 

Zeytininiklimdeğişikliğindenençoketkilenecekürünolduğunubelirten Dr. AyçaAkçaUçkun, zeytininençoküretimininyapıldığıİtalyaveİspanya'dakuraklıkaçısındanşimdidenmodellemelerinyapıldığınıanlattı. İklimdeğişiklikleriylebirlikteüretimdeyeniliderlerinAvustralya, ÇinveLibya'nınolabileceğinisöyleyen Dr. Uçkun, Türkiye'deyakıngelecektebelki de tropikaltürlerinüretilebileceğini, zeytinüretimininkuzeyleredoğruçıkacağınadikkatçekti.

 

Sıcaklıktayaşanan 1,5 derecelikartışsonrasıüreticilerinilettiğiyakınmalarailişkinbilgiveren Dr. AyçaAkçaUçkun, Akhisar'dazeytininbüzüştüğü, Aydın'dazeytinlerinolgunlaşmadığıyönündetelefonlaraldıklarını, bubölgedeiseaşırıyaprakdökümüyaşandığıbilgisiningeldiğinianlattı. Zeytinüretimineilişkinsorunlarınyanısıraçözümönerilerinden de sözeden Dr. AyçaAkçaUçkun, köydekiüreticilereseslenirkenşugörüşleridilegetirdi:

“Kompostuygulamasıyapılması, topraktakiorganikmaddeüretimininartmasınısağlamamızgerek. Artıktoprağıçıplakbırakmayacağız. Yaşadığımızdeneyimleratalarımızınyaptığıdoğruuygulamaları, gelenekselyöntemleribizlereyenidenanımsattı. Zeytindearaziraatsisteminikullanmamızgerek. Zeytininkarbondioksitemisyonunabüyükkatkısıolduğunugözardıedemeyiz. Zeytinvezeytinyağı hem şifakaynağı hem de karbondioksitemiliminekatkısı var.”

 

Sözlerine "Üreticimizolmasabiraçlıksorunuolacak" diyebaşlayan Dr. MücahitKıvrak, küreselısınmanedeniylegeçenyılzeytinikısakollularlahasatettiklerinedikkatçekti. Dr. Kıvrak, "Sıcaklıknedeniylezeytinyağıkalitesiaşağıdüştü. Yağkalitesiniçoketkiliyor. Koklayıptattığınızdaoduntadıalıyorsakbukuraklığınetkisinden" dedi.

 

Türkiye'ninbitkiselyağaçığıolanbirülkeolduğunukaydeden Dr. MücahitKıvrak, "Birdamlayağaihtiyacımızvar" derken, hasadınolduğudöneminsoğukolmasıgerektiğinianlattı. Geçensenezeytinyağınınsoğuklayamadığını, bunedenle de zeytinağacınınyeterinceürünvermediğinibelirten Dr. Kıvrak, "Zeytinde 1000 saattenfazlasoğuklamasüresineihtiyacımız var. Bu süregeçensenehiçtutmadı. Sürgünlerinuzayıpgelişmesiiçinakşamlarısoğukveserinolmasıgerek" diyekonuştu.

 

Küreselısınmanedeniyleyaşananfırtınalarındahafazlaartacağını da anlatan Dr. MücahitKıvrak, "Üstüaçıkbirfabrikadaçalışıyoruz. Bu üstüaçıkfabrikayıkoruyupkollamakzorundayız" diyeseslendi. Ayvalıkyağınınkendineözgüözellikleriolduğuna da değinen Dr. Kıvrak, "Mutfaktayağınkapağınıaçarsınızsalondakinincanıçeker. Amabusenebuözelliğibulamayacaksınız. İklimdekikuraklıknedeniylebuözelliğikaybetti" dedi.

 

Zeytinliklerdekiyabancıotlarınkimyasallaryerinedoğalgübreyle yok edilebileceğinedeğinen Dr. MücahitKıvrak, "Zeytinağacınahiçdokunmadankoyunculuklabusorunuhalledebilirsiniz. Yenidenkoyunculuğa, küçükbaşhayvancılığadönmekzorundayız. Sizlerinbüyükbaşhayvanlarlauğraşacakzamanı yok artık" görüşünüdilegetirdi.

 

Üreticilerdengelenbirsoruüzerine, köylülerinüniversiteyeverebileceğibirdilekçeylekendilerineevlerindekullanılantümatıklarıkullanarakkompostyapmayıöğretebileceğinibelirten Dr. Kıvrak, "Amasiz de banaartıkküçükbaşhayvanyetiştireceğinizesözverin. Küçükbaşhayvancılıklabuköydenkarbonsıfıratıklaekolojikköyolalım" dedi.